Sabtu, 30 Juli 2011

SELAMAT DATANG BULAN PUASA, Bulan Penuh Harapan

ARTI PENTING KEIKHLASAN

Ada 3 golongan manusia yang telah berbuat amal kebaikan semasa hidupnya, namun justru amal itu menjerumuskannya ke dalam neraka:
  1. Dari golongan pejuang/tentara/pasukan yang telah berperang seolah-olah berjihad, tetapi dalam hatinya sebenarnya ia ingin dipuji oleh manusia sebagai pahlawan pemberani, tidak ikhlas lillahi ta'ala
  2. Dari golongan orang 'alim/guru/pengajar/instruktur/ustadz yang telah mengajarkan ilmu agama dan ilmu-ilmu bermanfaat lainnya, namun dalam hatinya ingin disanjung oleh manusia sebagai orang pandai dan orang 'alim, tidak ikhlas lillahi ta'ala
  3. Dari golongan orang kaya/ahli sodaqoh/donatur/penyumbang yang telah menyumbangkan hartanya, namun dalam hatinya ingin dipuji oleh manusia sebagai orang yang dermawan, tidak ikhlas lillahi ta'ala
Maka dari itu, mari kita senantiasa waspada terhadap  gerak-gerik hati kita masing-masing untuk senantiasa ikhlas ikhlas dan ikhlas semata demi beribadah kepada Allah Yang Maha Pengasih dan Maha Penyayang, agar Ibadah Puasa kita yang akan datang sebagai ibadah yang diterima oleh Allah, bukan ibadah yang hanya diterima oleh manusia , karena manusia tidak punya kekuasaan untuk memasukkan kita ke dalam Surga-Nya tanpa seijin-Nya.

Selamat datang romadhon
Ampunilah segala dosa dan kesalahan kami yaa Allah


Rabu, 06 Juli 2011

GUNO KLAWAN SEKTI

dedalane guna klawan sekti
kudu andhap asor
wani ngalah luhur wekasane



M I J I L
Dedalane, guna lawan sekti
Kudu andhap asor
Wani ngalah luhur wekasane
Tumungkula yen dipun dukani
Bapang den simpangi
Ana catur mungkur

Poma kaki, padha dipun eling
Mring pitutur ing ngong
Sira uga, satriya arane
Kudu anteng jatmika ing budi
Ruruh sarta wasis
Samubarangipun

MAS KUMAMBANG
Pindha sangsam ingkang ngorong kirang warih
Pados toya sendang
Sukmanya nggenira ngesthi
Hangesthi dhateng Pangeran

K I N A N T H I
Padha gulangen ing kalbu
Ing sasmita amrih lantip
Aja pijer mangan nendra
Kaprawiran den kaesthi
Pasunen sarira nira
Cegah dhahar lawan guling

S I N O M
Amenangi jaman edan
Ewuh haya ing pambudi
Melu edan ora tahan
Kalamun dhatan nglakoni
Dhatan kaduman melik
Kaliren wekasanipun
Dilalah karsa Allah
Begja-begjane kang lali
Isih begja kang eling lawan waspada

ASMARADANA
Gegarane wong akrami
Dudu bandha dudu rupa
Amung ati pawitane
Luput pisan kena pisan
Yen gampang luwih gampang
Yen angel angel kelangkung
Tan kena tinumbas arta

Kala kula taksih alit
Winulang ing wayah rina
Dipun gendhong kewer-kewer
Yen ngantuk kalela-lela
Makaten lampah amba
Enjing siyang sonten dalu
Sanget ing panuwun kula

G A M B U H
DANDANG GULA
D U R M A
MEGATRUH
P U C U N G

Jebeng, Arabe garapen Jawane gawanen
Tahun hijriyah: mikir pindah seka kang ala menyang kang becik
Kentongan------kothong2
Bedhug-------Deng!!!!------isih sedheng

Rumangsa handarbeni
Melu hangrungkebi
Mulat sarira hangrasa wani


Andhap Asor

Andhap asor artinya rendah hati, tetapi bukan rendah diri. Lawan rendah hati adalah tinggi hati, congkak, sombong dan sebagainya. Budaya Jawa mengajarkan agar orang selalu bersikap rendah hati. Sikap rendah hati tercermin dalam aksara Jawa, ha na ca ra ka da ta sa wa la pa da ja ya nya. Abjad Jawa tersebut ditulis tidak di atas garis, tetapi ditulis di bawah garis.
Pada zaman Jaka Tingkir pun, seorang satria Jawa sudah dianjurkan untuk selalu bersikap andhap asor. Hal itu antara lain tercantum pada Sekar Macapat (Tembang) Mijil:

Dedalane guna lawan sekti
Kudu andhap asor,
Wani ngalah luhur kewasane
Tumungkula yen dipun dukani
Bapang den simpangi
Ana catur mungkur

Ajaran moral tersebut diberikan oleh Kebo Kenanga kepada Joko Tingkir (Babad Tanah Jawa; Balai Pustaka). Artinya kurang lebih, … jalan menuju bijak dan sakti, harus rendah hati, berani mengalah (bukan kalah) akhirnya pasti mulia, menunduklah jika dimarahi (orang tua), hindari segala hambatan, hindari cerita yang tak bernilai (gossip).

Perasaan orang Jawa terlihat pada sifat aji, ngajeni, hormat, kepada orang yang lebih tinggi usianya atau lebih tinggi kedudukannya. Bahkan sifat hormat tersebut bisa meningkat ke sifat kagum untuk suatu hubungan orang tertentu.
Zaman dulu sifat andhap asor amat dianjurkan kepada kaum muda di kalangan kraton, baik kepada para pangeran (anak raja), sentana dalem (keturunan raja), dan para abdi dalem (punggawa, pegawai kraton). Ketika kerajaan Sukartahadingrat dipimpin oleh Ingkang Sinuwun Kanjeng Sunan Pakubuwana IV (1788 – 1820 M), beliau menulis sejumlah buku panduan untuk character building, pembinaan budi pekerti, atau pendidikan akhlak bagi masyarakat umum dan bagi kaum muda. Salah satu buku untuk pembinaan budi pekerti tersebut berjudul Wulangreh.
Wulangreh adalah buku kumpulan sekar atau tembang, khusus berisi ajaran hidup mulia. Dalam Wulangreh berisi tembang (macapat) Dandanggula, Kinanthi, Gambuh, Pangkur, Maskumambang, Duduk Wuluh, Durma, Wirangrong, dan Pocung. Kata Wulangreh sebagian orang mengartikan sebagai pelajaran (wulang) untuk memerintah (reh); untuk memerintah orang lain maupun memerintah (jiwa, batin) diri sendiri. Pembinaan akhlak lewat tembang diharapkan untuk menarik siapa saja yang mendengarnya.
Pada zaman dulu pembinaan akhlak atau budi pekerti di kalangan para pemimpin dan para calon pemimpin mendapat prioritas utama. Sebab raja berpendapat untuk membangun negeri dan rakyatnya agar tercapai suasana aman sejahtera, yang pertama dan utama adalah membangun akhlak para pemimpin, baru kemudian kepada seluruh warganya. Pembangunan sarana dan prasarana hidup yang baik dan besar biayanya, tak bakal berguna jika para pemimpin dan para kawulanya berakhlak rendah.



Tembang Kinanthi

Salah satu pembinaan akhlak bagi kaum muda antara lain terdapat pada buku Wulangreh(*), Tembang Kinanthi. Terjemahan bebas Tembang Kinanthi sbb:

Pelajarilah dan latihlah batinmu, agar mampu menangkap isyarat-isyarat Ilahi, jangan selalu makan dan tidur berlebihan, carilah kajayaan hidup, kuatkanlah tekad dan niatmu, kurangilah makan dan tidur (Bait pertama).

Biasakan hidup prihatin, dengan cara berpuasa dan sering berjaga (tidak tidur), dan jauhi hidup bersenang-senang, hiduplah yang wajar, orang yang hidup suka berlebih-lebihan (mewah, megah) akan mengurangi kewaspadaan batin.(Bait kedua).

Kepada para pemimpin Sunan Pakubuwana IV mengajarkan:
Apabila sudah menjadi pemimpin, jangan sombong, jangan bergaul dengan orang jelek, orang yang jelek akhlaknya (orang jahat), bisa menyeretmu ke perbuatan jahat, sebab sifat buruk (orang jahat) akan menular ke pribadimu (Bait ketiga).

Walaupun orang berkedudukan rendah, jika berakhlak mulia, dan kaya ilmu luhur, ilmu yang memiliki teladan baik, itu pantas engkau dekati, agar budi pekertimu lebih kaya (Bait keempat).

Kepada kaum muda Kanjeng Sunan Pakubuwana IV mengajarkan:
Pekerjaan baik itu, mudah jika sudah dilakukan, sulit jika belum dilaksanakan, dan malas untuk dilaksanakan, tetapi itu kerjakanlah, demi kemanfaatan dirimu sendiri (Bait ketujuh).

Bagi kaum muda, di zaman ini, andhap asor (rendah hati) dibuang, bersifat tinggi hati, suka omong kosong tanpa nilai, kementhus, lengus, kumaki ( Bait kedelapan).
Lu lu gua gua (dialek Betawi), bertabiat kasar suka menganiaya, itulah tanda orang berakhlak buruk, mereka jauhi pergaulan orang-orang berakhlak, tak mau mendengar nasehat orang tua, yang berisi contoh-contoh baik atau buruk (Bait kesembilan).

(*)
Serat Wulangreh

Anggitan : Sri Pakubuwana IV

Kinanthi

9.
Padha gulangen ing kalbu,
ing sasmita amrih lantip,
aja pijer mangan nendra,
ing kaprawiran den kesthi,
pesunen sariranira,
sudanen dhahar lan guling.

(Atimu padha latihen supaya lantip (pinter) marang sasmita. Aja dhemen mangan lan turu. Pesunen (prihatin) awakmu kanthi nyuda mangan lan turu).

10.
Dadia lakunireki,
cegah dhahar lawan guling,
lan aja kasukan-sukan,
anganggoa sawatawis,
ala watake wong suka,
nyuda prayitnaning batin.


(Nyegah mangan lan turu supaya dadi laku (kebiasaan), lan aja dhemen seneng-seneng, oleh seneng-seneng nanging sauntara bae, jalaran seneng-seneng iku marakake suda prayitnaning ati).

11.
Yen wis tinitah wong agung,
aja sira nggunggung dhiri,
aja leket lan wong ala,
kang ala lakunireki,
nora wurung ajak-ajak,
satemah anenulari.

(Yen kowe dititahake dadi wong gedhe, aja banjur sombong.Lan aja cedhak-cedhak karo wong ala kelakuwane, jalaran ora wurung bakal nulari (kalakuwane sing ala.)

12.
Nadyan asor wijilipun,
yen kalakuwane becik,
utawa sugih carita,
carita kang dadi misil,
iku pantes raketana,
darapon mundhak ing budi.

(Sanadyan wong cilik yen kelakuwane becik, iku pantes dicedhaki. Utawa sing sugih carita sing bisa kanggo patuladhan (conto) supaya mundhak budimu (nalarmu, kelakuwanmu).

13.
Yen wong anom wis tamtu,
manut marang kang ngadhepi,
yen ngadhep akeh bangsat,
datan wurung bisa juti,
yen kang ngadhep keh durjana,
nora wurung bisa maling.

(Yen wong (ratu) enom iku mesthi manut sing ngadhep (nayaka, menteri). Yen sing ngedhep iku bangsat mesthi katut dadi ala, sing ngadhep maling mesthi dadi maling).

14.
Sanajan ta nora milu,
pasthi wruh solahing maling,
kaya mangkono sabarang,
panggawe ala puniki,
sok weruha nuli bisa,
yeku panuntuning iblis.

(Sanajan ora melu-melu, mesthi weruh solahe maling, kabeh penggawe ala iku yen kulina diweruhi, banjur klakon dadi muride iblis).

15.
Panggawe becik puniku,
gampang yen den lakoni,
angel yen durung kalakyan,
aras-arasen nglakoni,
tur iku den lakonana,
mupangati badaneki.

(Panggawe becik satemene gampang yen wis (gelem) nglakoni, nanging angel yen durung dilakoni, alesane aras-arasen lsp.Upamane dilakoni bakal mupangati marang awakmu).


Sumber Pelengkap: http://sodinco.blogspot.com/2009/07/piweling.html